Book Review
เมืองเปลี่ยน ประเทศเปลี่ยน : ระบบเมือง และการพัฒนาเมืองเชิงมหภาค
อภินันท์ จันทบุตร
งานชิ้นนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาทักษะและการค้นคว้าทางสังคมศาสตร์
นักศึกษาสาขาวิชาการปกครอง ชั้นปีที่ 1 คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
เกริ่นนำ
หนังสือ “เมืองเปลี่ยน ประเทศเปลี่ยน : ระบบเมือง และการพัฒนาเมืองเชิงมหภาค” ผลงานของ ศ.วุฒิสาร ตันไชย และ ชัยวุฒิ ตันไชย เป็นงานวิจัยที่มีความลึกซึ้งและรอบด้านในการสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างการเปลี่ยนแปลงในระดับเมืองกับการพัฒนาของประเทศ หนังสือเล่มนี้ได้เปิดประตูให้ผู้อ่านได้เข้าใจถึงพลวัตของการเปลี่ยนแปลงในเมือง ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงแค่ปรากฏการณ์ทางกายภาพที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งปลูกสร้างเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงการเปลี่ยนแปลงในเชิงสังคม วัฒนธรรม การเมือง และเศรษฐกิจ ที่มีอิทธิพลอย่างลึกซึ้งต่อทิศทางการพัฒนาของประเทศโดยรวม
ในโลกยุคปัจจุบันที่การขยายตัวของเมืองเป็นหนึ่งในปัจจัยหลักที่กำหนดวิถีชีวิตของผู้คน หนังสือเล่มนี้ช่วยให้เรามองเห็นถึงความสำคัญของการเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของเมืองในมิติที่ลึกซึ้งมากขึ้น ผู้เขียนได้เน้นย้ำว่าการพัฒนาเมืองไม่ใช่เพียงแค่การสร้างโครงสร้างพื้นฐานหรือการจัดการพื้นที่เมืองเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับการจัดการความเปลี่ยนแปลงที่ซับซ้อนในหลายมิติ ตั้งแต่การจัดการทรัพยากร การออกแบบนโยบายสาธารณะ ไปจนถึงการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนและสังคม
หนึ่งในประเด็นสำคัญที่หนังสือเล่มนี้นำเสนอคือการเปลี่ยนแปลงของเมืองที่มีผลกระทบโดยตรงต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ การเติบโตของเมืองเป็นทั้งโอกาสและความท้าทาย การขยายตัวทางเศรษฐกิจในเมืองใหญ่สามารถสร้างแรงขับเคลื่อนที่สำคัญให้กับประเทศ แต่ขณะเดียวกันก็สร้างความเหลื่อมล้ำและความไม่สมดุลในพื้นที่เมืองกับชนบท หนังสือเล่มนี้ได้ศึกษาอย่างละเอียดถึงกรณีตัวอย่างที่หลากหลายจากเมืองต่างๆ ทั้งในประเทศไทยและในต่างประเทศ เพื่อแสดงให้เห็นว่าการจัดการเมืองที่ไม่ดีสามารถนำไปสู่ปัญหาทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมที่ซับซ้อน และเป็นภัยต่อความยั่งยืนของการพัฒนาประเทศ ในด้านสังคมและวัฒนธรรม หนังสือเล่มนี้ได้นำเสนอการเปลี่ยนแปลงของวิถีชีวิตในเมืองที่มีความหลากหลายและซับซ้อนมากขึ้น การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ได้สร้างผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางสังคมและโครงสร้างครอบครัว
ต่อประเด็นดังกล่าว ผู้เขียนได้กล่าวถึงการปรับตัวของผู้คนในเมืองต่อการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ ทั้งในด้านบวกและด้านลบ การเปลี่ยนแปลงในเมืองบางครั้งสามารถสร้างโอกาสใหม่ๆ ให้กับผู้คน แต่ก็อาจสร้างความเสี่ยงและความไม่มั่นคงเช่นเดียวกันนอกจากนี้ หนังสือยังได้วิเคราะห์ถึงบทบาทของการเมืองในกระบวนการเปลี่ยนแปลงของเมือง โดยเฉพาะในส่วนของการ วางนโยบายและการตัดสินใจทางการเมืองที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเมือง ผู้เขียนได้กล่าวถึงความสำคัญของการมีนโยบายที่ชัดเจนและยั่งยืนในการจัดการกับการขยายตัวของเมือง ไม่ว่าจะเป็นการจัดการทรัพยากร การควบคุมการใช้ที่ดิน หรือการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
ทั้งนี้เพื่อให้การพัฒนาเมืองสามารถดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นธรรม"เมืองเปลี่ยน ประเทศเปลี่ยน" จึงเป็นหนังสือที่มีความสำคัญและจำเป็นสำหรับผู้ที่สนใจในเรื่องของการพัฒนาเมือง นโยบายสาธารณะ และการบริหารจัดการประเทศในยุคปัจจุบัน หนังสือเล่มนี้ไม่ได้เพียงแค่ให้ข้อมูลและความรู้เท่านั้น แต่ยังเปิดโอกาสให้ผู้อ่านได้คิดและไตร่ตรองถึงอนาคตของเมืองและประเทศในบริบทของความเปลี่ยนแปลงที่ซับซ้อน การเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างการเปลี่ยนแปลงของเมืองกับการพัฒนาประเทศอย่างลึกซึ้งและรอบด้านนี้ จะช่วยให้ผู้อ่านสามารถมองเห็นถึงแนวทางในการสร้างสรรค์ อนาคตที่ยั่งยืนและมั่นคงสำหรับทั้งเมืองและประเทศได้อย่างชัดเจน
เนื้อหาสำคัญของหนังสือเมืองเปลี่ยนประเทศเปลี่ยน
บทนำ: หนังสือเล่มนี้ได้ชี้ให้เห็นว่าเมืองไม่ได้เป็นเพียงแค่ที่อยู่อาศัยหรือพื้นที่ทำงาน แต่ยังเป็นศูนย์รวมของนวัตกรรม ความคิดสร้างสรรค์ และการเชื่อมโยงที่สามารถเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมและเศรษฐกิจของประเทศได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ การเข้าใจบทบาทของเมืองในฐานะที่เป็นเครื่องยนต์สำคัญของการพัฒนา จะช่วยให้เราตระหนักถึงความสำคัญของการวางแผน การบริหารจัดการ และการพัฒนาเมืองอย่างมีประสิทธิภาพหนังสือเล่มนี้ถูกเขียนขึ้นเพื่อตอบคำถามสำคัญว่า “เมืองเปลี่ยนแปลงประเทศได้อย่างไร” โดยมีการนำเสนอกรอบแนวคิดที่ชัดเจน การวิเคราะห์เชิงวิชาการ และการเชื่อมโยงไปสู่ตัวอย่างจากประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกที่สามารถใช้การพัฒนาเมืองเป็นแรงขับเคลื่อนที่สำคัญในการเจริญเติบโตของประเทศ ผู้เขียนได้อธิบายให้เห็นถึงความเชื่อมโยงระหว่างการพัฒนาเมืองและการขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจ การปรับเปลี่ยนโครงสร้างทางสังคม และการแก้ไขปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม
เนื้อหาในเล่มนี้ถูกแบ่งออกเป็นหลายบทที่ครอบคลุมมุมมองต่าง ๆ ของการพัฒนาเมือง ตั้งแต่การวางแผนผังเมือง การจัดการทรัพยากรที่ยั่งยืน ไปจนถึงการปรับตัวทางสังคมและการสร้างสรรค์นวัตกรรมที่เกิดขึ้นในเขตเมือง โดยผู้เขียนได้นำเสนอแนวทางและบทเรียนจากเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก ที่สามารถปรับใช้เพื่อพัฒนาประเทศให้ทันสมัยและยั่งยืนได้“เมืองเปลี่ยน ประเทศเปลี่ยน” จึงเป็นหนังสือที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการทำความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาเมืองและการเปลี่ยนแปลงของประเทศ ไม่ว่าจะเป็นนักวิชาการ นักวางแผนเมือง นักการเมือง หรือผู้อ่านทั่วไปที่สนใจการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจในระดับประเทศ หนังสือเล่มนี้จะช่วยเปิดมุมมองใหม่ ๆ และสร้างความเข้าใจถึงความสำคัญของการพัฒนาเมืองที่ไม่เพียงแต่ทำให้เมืองเติบโตขึ้น แต่ยังสามารถทำให้ประเทศเปลี่ยนแปลงและก้าวไปข้างหน้าได้อย่างยั่งยืนและมั่นคง1
เกาหลีใต้การพัฒนาเครือข่ายศูนย์กลางเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนา : เกาหลีใต้ได้ดำเนินการพัฒนาเมืองและเครือข่ายเมืองศูนย์กลางเพื่อแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดจากการเติบโตทางเศรษฐกิจที่รวดเร็วและไม่สมดุล โดยเฉพาะปัญหาการกระจุกตัวของประชากรในเมืองใหญ่ เช่น กรุงโซล รัฐบาลได้พยายามสร้างเครือข่ายเมืองศูนย์กลางเพื่อกระจายความเจริญออกไปสู่ภูมิภาคอื่น ๆ ทำให้แต่ละภูมิภาคสามารถพัฒนาตนเองได้อย่างยั่งยืนและลดความเหลื่อมล้ำระหว่างเมืองใหญ่และชนบทหนึ่งในวิธีการที่ใช้ในการแก้ไขปัญหาคือการสร้างหมู่บ้านใหม่ ซึ่งมีการออกแบบและวางแผนให้สามารถรองรับการเจริญเติบโตของประชากรและเศรษฐกิจได้อย่างยั่งยืน หมู่บ้านใหม่นี้ช่วยลดความแออัดในเมืองใหญ่และส่งเสริมการพัฒนาท้องถิ่นในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจที่ผ่านมา เกาหลีใต้ได้ปรับตัวด้วยการเน้นการพัฒนาเมืองศูนย์กลางมากขึ้น โดยการพัฒนากฎหมายและนโยบายที่สนับสนุนการสร้างระบบเมือง เพื่อเปลี่ยนแปลงประเทศให้มีการกระจายความเจริญอย่างทั่วถึงและเป็นระบบ เมืองอินชอนและปูซานเป็นตัวอย่างของความสำเร็จในการพัฒนาเมืองศูนย์กลาง โดยเมืองเหล่านี้ได้กลายเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและการค้าที่สำคัญในระดับภูมิภาค[1]
ผู้เขียนต้องการสื่อถึงความพยายามของเกาหลีใต้ในการพัฒนาเมืองเพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจากการเติบโตอย่างรวดเร็วของประเทศ เกาหลีใต้ต้องเผชิญกับความท้าทายจากการเติบโตที่กระจุกตัวในบางพื้นที่ ซึ่งทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำระหว่างภูมิภาคการพัฒนาเครือข่ายเมืองศูนย์กลางจึงเป็นแนวทางหนึ่งที่ถูกนำมาใช้เพื่อลดความกระจุกตัวดังกล่าวและกระจายความเจริญไปยังภูมิภาคอื่น ๆ การพัฒนาเมืองอย่างอินชอนและปูซานเป็นตัวอย่างของความพยายามในการสร้างเมืองใหม่หรือพัฒนาเมืองให้เป็นศูนย์กลาง เพื่อให้สามารถรองรับการเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างยั่งยืน กฎหมายและนโยบายต่าง ๆ ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อส่งเสริมการพัฒนาเมืองมีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างขอประเทศ นอกจากนี้ วิกฤตการณ์ใหญ่ในเกาหลีใต้ยังผลักดันให้เกิดการปรับตัวและพัฒนาขึ้นใหม่ โดยมีการสร้างเครือข่ายเมืองที่มีการเชื่อมต่อและสนับสนุนซึ่งกันและกัน ซึ่งผลของความพยายามนี้คือการกระจายความเจริญทางเศรษฐกิจไปสู่ภูมิภาคอื่นๆ และลดความแตกต่างระหว่างเมือง
อังกฤษ : ระบบเมืองความสำเร็จเบื้องหลังการกระจายอำนาจ : เนื้อหาดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงบทบาทสำคัญของระบบเมืองในอังกฤษในการสนับสนุนการกระจายอำนาจและการพัฒนาอย่างยั่งยืน ผู้เขียนชี้ให้เห็นว่าการปฏิรูปการปกครองท้องถิ่นในศตวรรษที่ 19 เป็นรากฐานสำคัญที่ทำให้ระบบเมืองกลายเป็นเครื่องมือหลักในการจัดการปัญหาสังคม เช่น ความยากจน การศึกษาและสาธารณสุข
นอกจากนี้ ผู้เขียนยังเน้นถึงการใช้กลไก Combined Authority ซึ่งเป็นการรวมตัวของหน่วยงานท้องถิ่นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการและการพัฒนานโยบาย การยกตัวอย่างของ Greater London และ Greater Manchester แสดงให้เห็นว่า ระบบนี้ไม่เพียงแต่ช่วยให้เมืองเหล่านี้สามารถตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนได้ดีขึ้น แต่ยังสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจและการพัฒนาที่ยั่งยืนของภูมิภาคด้วย
ในภาพรวมของเนื้อหาส่วนนี้ ผู้เขียนพยายามแสดงให้เห็นว่าการพัฒนาระบบเมืองในอังกฤษเป็นแบบอย่างที่ดีในการกระจายอำนาจและส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจ โดยเน้นถึงความสำคัญของการใช้กลไกและนโยบายที่เหมาะสมเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ยั่งยืนต่อคุณภาพชีวิตของประชาชนและเศรษฐกิจในระยะยาว
อินเดีย : ตัวแบบการพัฒนาเครือข่ายเมืองอัจฉริยะในรูปแบบ การแข่งขันระหว่างเมือง : เนื้อหาดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงกลยุทธ์การพัฒนาเมืองอัจฉริยะในอินเดียที่ใช้การแข่งขันระหว่างเมืองเป็นเครื่องมือในการกระจายทรัพยากรและส่งเสริมการพัฒนาเมืองทั่วประเทศ โดยเน้นถึงบทบาทของรัฐบาลกลางและรัฐบาลรัฐในการประสานงานเพื่อให้โครงการ Smart Cities Mission ประสบความสำเร็จ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงผลลัพธ์เชิงบวกที่เกิดขึ้นในเมืองที่ได้รับการพัฒนาภายใต้โครงการนี้ เช่น Pune และ Ahmedabadซึ่งเป็นตัวอย่างของความสำเร็จในการใช้เทคโนโลยีและการบริหารจัดการที่ทันสมัยเพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิตของประชาชน
สำหรับเนื้อหาในส่วนนี้ ผู้เขียนต้องการชี้ให้เห็นว่า การแข่งขันระหว่างเมืองภายใต้โครงการ Smart Cities Mission ไม่เพียงแต่เป็นกลยุทธ์ที่ช่วยในการกระจายทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ แต่ยังส่งผลให้เกิดการพัฒนาที่ครอบคลุมและยั่งยืนในทุกภูมิภาคของประเทศ นอกจากนี้ยังช่วยเสริมสร้างศักยภาพในการแข่งขันและสร้างความมั่นคงสำหรับการพัฒนาในระยะยาว
การถอดบทเรียนของประเทศไทยและแนวทางการนำตัวแบบ การพัฒนามาปรับใช้ : ผู้เขียนต้องการนำเสนอแนวทางและ กลยุทธ์ในการปรับปรุงการพัฒนาเมืองในประเทศไทยโดยใช้บทเรียนจากกรณีศึกษาและตัวแบบการพัฒนาจากที่อื่น เช่น เกาหลีใต้ เพื่อ แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในเมืองไทย โดยการวิเคราะห์ปัญหาและข้อจำกัด เสนอแนวทางการพัฒนา เน้นการปรับวิธีคิด การปรับกฎหมาย เรียนรู้จากกรณีศึกษา เพื่อสร้างการพัฒนาเมืองที่ยั่งยืนและตอบสนองความต้องการและการเปลี่ยนแปลงในอนาคตได้อย่างเหมาะสม
สรุป
ผู้เขียนมีจุดประสงค์หลักในการแสดงให้เห็นถึงแนวทางและความสำคัญของการพัฒนาเมืองในระดับมหภาค เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงในระดับประเทศ โดยการศึกษากรณีตัวอย่างจากประเทศที่ประสบความสำเร็จ เช่น เกาหลีใต้ อังกฤษ และอินเดีย ผู้เขียนได้เน้นถึงบทบาทของเมืองในการเป็นกลไกหลักในการขับเคลื่อนการพัฒนา โดยเฉพาะการสร้างระบบเมืองที่มีประสิทธิภาพและการกระจายความเจริญไปยังภูมิภาคต่าง ๆ ไม่ให้กระจุกตัวอยู่ในเมืองใหญ่เท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
1.วนิดา สราธิคุณ. (ม.ป.ป.). เรียนรู้แนวคิดการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนของสารณรัฐเกาหลีเซมอลอุนดง. สืบค้นจาก http://www.ftpi.or.th/wp-content/uploads/2016/10/15IN93SPPSaemaulUndong-WanidaS04Sep16.pdf
2.วุตฒิสาร ตันไชย และชัยวุฒิ ตันไชย. (2565). เมืองเปลี่ยนประเทศเปลี่ยน : ระบบเมือง และการพัฒนาเมืองเชิงมหภาค. กรุงเทพ: สถาบันพระปกเกล้า.
พื้นที่ประชาสัมพันธ์
ขอเชิญรับฟัง Podcast จากสำนักพิมพ์ Crackers Books
และรับฟังทุกรายการได้ที่ crackersbooks.com/podcasts
ติดต่อโฆษณา โทร 0953394114
พร้อมจัดส่งแล้ววันนี้ !
พร้อมจัดส่งแล้ววันนี้ !
